حقایق در مورد غذاهای فوق فرآوری شده هنوز در حال ظهور است. اگر در سال گذشته درگیر خبرها بودید و اخبار زیادی از جانب رسانه‌ها به شما خورانده شده است، ممکن است در بین این همه اخبار، خبر مربوط به ماست توت‌فرنگی را فراموش کرده باشید. از بهار گذشته، یک وسواس عمومی همه‌ی بریتانیا را فراگرفته است.
غذاهای فوق فرآوری شده یا (UPF)، دشمن جدید ما هستند. اما غذای فوق فرآوری شده چیست؟ غذاهای فوق فرآوری شده شامل غلات صبحانه، سوسیس، ماستهای طعم‌دار و سوپ‌های آماده هستند. چگونه می‌توان فهمید که غذایی فوق کشنده است؟
کریس ون تولکن، پزشک بیماری‌های عفونی، در کتاب پرفروش خود در مورد غذاهای فوق فرآوری شده می‌نویسد: چرا ما چیزهایی را می‌خوریم که اصلا غذا نیستند؟…
در ابتدای این کتاب او از بیان ” یکسری تعاریف علمی رسمی” در مورد غذاهای فوق فرآوری شده چشم‌پوشی می‌کند و این چنین بحث را آغاز می‌کند که ” اگر چیزی در پلاستیک بسته‌بندی شده است و حداقل بیش از یک ماده تشکیل دهنده دارد و شما آن را نمی‌توانید در یک آشپزخانه استاندارد پیدا کنید، حتما آن ماده، غذای فوق فرآوری شده است.
در ادامه ون تولکن در مورد بعضی از مواد مانند کربنات کلسیم بیان می‌کند که ” این دسته مواد به صورت قانونی به آرد سفید گندم اضافه می‌شوند”.
در مورد اسنک‌ها نیز او می‌گوید که این مواد غذایی نیز جزء دسته‌ی غذاهای فوق فرآوری شده است و”دلیلی جز سود مالی در تولید این دسته از مواد وجود ندارد”.
مشکل اساسی که در مورد غذاهای فوق فرآوری شده وجود دارد، شواهد و نتایج نگران‌کننده‌ای است که درمصرف این دسته از مواد غذایی وجود دارد. نتایج یک تحقیق تصادفی‌سازی شده و کنترل‌شده نشان داد افرادی که از رژیم‌های غذایی فوق فرآوری شده استفاده می‌کردند، کالری بیشتری دریافت کرده و وزن بیشتری نسبت به افرادی که این دسته غذاها را استفاده نکرده‌اند دارند.
دانشمندان در انجام آزمایشات خود از تعاریف مختلف غذاهای فوق فرآوری شده استفاده می‌کنندکه مورد توافق جهانی نیست، این دسته تعاریف اغلب مبهم هستند و نتایج آزمایشات ممکن است باعث سردرگمی مصرف‌کنندگان شود.
اخبارمربوط به غذاهای فوق فرآوری شده و مضرات مرتبط به آنها نشان می‌دهد که یک ماست پُر‌پروتئین مانند ماست یونانی به اندازه یک پیتزای یخ زده باعث بیماری قلبی می‌شود، فقط به این دلیل که هر دو در پلاستیک بسته بندی شده‌اند و حاوی صمغ زانتان هستند.
اما قضیه‌ی مربوط به غذاهای فوق فرآوری شده قرار است تا کجا پیش برود و قرار است کجا تمام شود؟ آیا قرار است از هر ماده غذایی که در یک بسته است بترسیم و به خاطر خوردن آن دچار عذاب وجدان شویم؟
ون تولکن چنین نمی‌گوید. او بیان می‌کند که احتمالاً “طیفی” از غذاهای فوق فرآوری شده و آسیب‌های احتمالی آنها وجود دارد، و نتیجه‌گیری می‌کند که “هر اتفاقی که بیفتد، نباید خودتان را سرزنش کنید” .
نویسنده مقاله بیان می کند که با وجود نگرانی‌هایی که در مورد غذاهای فوق فرآوری شده در رسانه‌ها وجود دارد تا زمانی که تعریف آن مبهم باشد، جواب دادن به این سؤال نیزسخت خواهد بود.
چه اتفاقی خواهد افتاد اگر کسی فکر کند که ماست توت فرنگی مورد علاقه‌اش باعث سکته مغزی می‌شود؟ آیا فرد خود دست به کار شده تا نوع سالم‌تری از آن را برای خود درست کند؟
و یا ماست طبیعی و ارگانیکی را که همیشه از طعم آن متنفر بوده‌است را به جای ماست توت فرنگی بخرد؟
این تفکر اشتباه است که فرهنگ غذایی کنونی خود را زیر سوال ببریم، یا روند تولید یک ماده غذایی و یا وجود یک افزودنی در غذاهای فوق فرآوری شده که ذاتاً مضر است را بررسی و شناسایی نکنیم.
خیلی زود است که بخواهیم در این باره نتیجه‌گیری مشخصی داشته باشیم و از آن دچار وحشت شویم. در دی ماه سال2023، کمیته مشاوره علمی تغذیه (SACN) بیان کرد: “در مورد مواد غذایی فوق فرآوری شده و پیامدهای نامطلوب آنها بر روی سلامتی و بروز بیماری‌های قلبی، سرطان و افسردگی تردیدهایی وجود دارد.
این کمیته هشدار داد که بسیاری از مطالعات مربوط به غذاهای فوق فرآوری شده که بر روی افراد انجام شده دارای متغیرهای غیر معتبرمی باشند مثلا در این مطالعات سابقه مصرف سیگار یا دریافت کالری روزانه افراد در نظر گرفته نشده است.
در بیانیه این سازمان آمده است: ” با شواهد و نتایج بدست آمده از مطالعات مربوط به این دسته از غذاها باید با احتیاط برخورد شود”.
در آذرماه سال 2023، یک مطالعه تحت حمایت و سرپرستی سازمان بهداشت جهانی (WHO) صورت گرفت و نتایج نشان داد که مصرف مقداری مواد غذایی فوق فرآوری شده در واقع برای سلامتی ما مفید است، فیبر موجود در نان و غلات صبحانه باعث کاهش ابتلا به سرطان، بیماری قلبی و دیابت می‌شود.
واقعیت این است که اطلاعات و شواهد جدید همیشه در حال ظهور است در نتیجه قبل از اینکه مصرف‌کنندگان را بترسانیم تا سبد خریدشان را خالی کنند، بهتر است صبر کنیم تا بردانسته‌‌ها افزوده و مطالعات جدیدی در این باره صورت گیرد.
پس بهتر است که غذا و ترسی را که از احتمال وجود پیامدهای نامطلوب غذا ناشی می‌شود را با هم ادغام نکنیم.
تبلیغاتی را که در مورد مواد غذایی فوق فرآوری شده وجود دارد، نویسنده مقاله را یاد ترند “تغذیه پاک” می‌اندازد که در دهه 2010 بر رسانه‌های اجتماعی غالب بود. برخی از حامیان این ترند که برای “سالم” ماندن در تلاش بودند، کل گروه‌های غذایی را حذف کردند.
اینفلوئنسرهای سابق “تغذیه پاک” بیان کرده‌اند که این روند آنها را به سمت اختلالات غذا خوردن سوق داده بود.
دوئان مِلور، متخصص و محقق تغذیه در دانشکده پزشکی استون، بیان می‌کند که گزارش‌های زیادی مبنی بر “عدم استفاده افراد از مواد غذای فوق فرآوری شده وجود دارد؛ شواهد نشان می‌دهد با حذف این دسته از مواد آنها نمی‌توانند نیازهای غذایی خود را برآورده کنند و سلامتی خود را بیشتر به خطر می‌اندازند”.
این پژوهشگر معتقد است که ما باید به جای لکه‌دار کردن نام غذاهایی که بسیاری از مردم به آنها اعتماد دارند؛ غذاهای سالم را تبلیغ کنیم (یک پژوهش درسال 2021 در استرالیا نشان داد که افراد فقیرتر غذاهای فوق فرآوری شده بیشتری را مصرف می‌کنند).
ملور می‌گوید: “به‌جای بحث در مورد جزئیات دقیق مواد غذایی یا موادی که باید از آنها پرهیز شود بهتر است برغذاهای سالمی که باید بیشتر بخوریم، مانند سبزیجات، میوه‌ها، آجیل، دانه‌ها و حبوبات تاکید شود”.
محققان و نویسندگانی که زنگ خطر را در مورد غذاهای فوق فرآوری شده به صدا درآورده‌اند اغلب خواستار اعمال مقررات بیشتر در صنعت غذا و اعمال مقررات جهانی در جهت آگاه کردن مصرف‌کنندگان مواد غذایی هستند.
به صدا درآوردن زنگ خطر در مورد این دسته از مواد غذایی کاری قابل تحسین است، اما باز نمی‌دانیم که آیا طبقه بندی غذاهای فوق فرآوری شده، بهترین راه برای تغییر است یا خیر؟
در حال حاضرمطالب زیادی را در مورد تأثیرغذاهای که چربی، نمک یا قند فراوانی دارند بر سلامت خود می دانیم. آیا نباید قوانین مربوط به این بخش بیشتر شود؟
نویسنده مقاله اظهار می‌کند که چرا مصرف‌کننده باید به دلیل نادیده گرفتن برچسب هشدار احساس گناه کنند، در حالی که سوپرمارکت‌ها نباید اجازه فروش ساندویچی حاوی 50 درصد نمک مصرفی روزانه شما را داشته باشند.
در دنیایی زندگی می‌کنیم که مصرف‌کنندگان به خاطر ترجیحات ضعیف شرکت‌ها مورد سرزنش قرار می‌گیرند.
روزی نیست که افراد در مورد بایدها و نبایدهای خوردن غذاها اظهار نظر نکنند. آنقدر عمر کرده‌ایم که برخی از این ادعاها برعکس شده باشد.
ای کاش همه زمان و پول کافی داشتند تا شادترین و سالم ترین انتخاب غذایی را برای خود داشته باشند، اما اینطور نیست.
در حالی که با نابرابری غذایی مبارزه می‌کنیم و خواهان اعمال مقررات بیشتری بر روی تولید موادغذایی هستیم، مرز باریکی بین آموزش مردم و ترساندن آنها وجود دارد. مرزی که ممکن است کاملا ساختگی باشد. در نهایت باید مواظب تعاریف غذاهای فوق فرآوری شده باشیم.
