قسمت‌هایی از بدن که اغلب نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند سرنخ‌هایی در مورد سلامتی به شما بدهند. از پوست گرفته تا مو، زخم و حتی اشک، ظاهر بیرونی بدن می‌تواند سرنخ‌هایی در مورد وضعیت سلامتی شما ارائه دهد. در این میان بخش دیگری از آناتومی بدن وجود دارد که اغلب نادیده گرفته می شود: پاها.
پاها به مسیرهای فیبر عصبی مغز متصل هستند تا بتوانید بایستید، تعادل داشته باشید و انگشتان پا را تکان دهید. رگ‌های خونی که از قلب منتهی می‌شوند، در پا پخش می‌شوند.
ظاهر و عملکرد پاهای ما می‌تواند نشان دهنده عفونت‌های ویروسی، بیماریهای سیستم قلبی-عروقی و حتی اختلالات عصبی باشد. در اینجا چند نمونه آورده شده است.
بیماری دست، پا و دهان (HFM)
بیماریهای عفونی قسمتهای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
سرخک معمولاً روی صورت یا در دهان به صورت لکه‌های کوچکی که شبیه دانه‌های شکر هستند شروع می‌شود. پی تی ریازیس ورسیکالر، نوعی عفونت قارچی است که بر روی نیم‌تنه ( از کمر به بالا) شروع شده و همان جا می ماند. دلیل اینکه چرا این بیماری ها بر این مناطق تأثیر می‌گذارند به خوبی درک نشده است.
بیماری دست، پا و دهان دقیقاً از همین مناطق شروع می‌شود. این بیماری توسط ویروسی به نام کوکساکی ایجاد می‌شود. لکه‌های صورتی مایل به قرمز برجسته ایجاد می‌کند که گاهی اوقات تاول می‌زنند و می‌ترکند. راش یا اگزانتم می‌تواند بر روی پاها و باسن ایجاد شود. اگر راش جدید بر روی پاها ایجاد شود پزشک باید بیماری دست، پا و دهان را در نظر بگیرد.
بیماری HFM یا بیماری دست، پا و دهان یک بیماری رایج دوران کودکی است که بسیار مسری است. خوشبختانه، معمولاً کوتاه مدت است و پس از چند روز بدون درمان از بین می‌رود.
این بیماری را نباید با بیماری دهان و پا اشتباه گرفت. بیماری دهان و پا (تب برفکی) ویروسی متفاوت از بیماری دست، پا و دهان است. بیماری دهان و پا (عمدتاً) حیوانات سم‌داری را مانند گاو و گوسفند تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری در سال 2001 منجر به یک اپیدمی در بریتانیا شد.
بیماری قلب، عروق و پاها
سیستم گردش خون ما خون را به هر قسمت از بدن – از نوک سر تا نوک انگشتان پا – می‌رساند. زمانی که رگ‌های خونی به این اندام‌ها می‌رسند، مانند شاخه‌های درخت، منشعب می‌شوند و اندازه آنها بسیار کوچکتر می‌شود.
در برخی مواقع، همه ما ناراحتی ناشی از سرمای پاها را تجربه کرده‌ایم، به خصوص زمانی که با پای برهنه در خانه و در روزهای سرد راه می‌رویم. طبیعی است که هنگام لمس پاها احساس خنکی کنید، اما نباید رنگ پا از رنگ پوست معمولی به آبی تغییر کند. پاها نباید به طور دردناکی سرد شوند.
علائم شدید تغییر رنگ و درد می‌تواند به پدیده‌ای به نام سندرم انگشت آبی اشاره کند. این بیماری می‌تواند توسط توده‌های بسیارکوچکی به نام میکروآمبولی که از لکه‌های کلسترول تشکیل شده است، ایجاد شود. این آمبولی‌ها به راحتی از رگ‌های بزرگ عبور می‌کنند، اما هنگام عبور از رگ‌های کوچکتر دچار مشکل می‌شوند.
با رسیدن به رگ‌های کوچکتر پا، در نهایت گیر کرده و جریان خون را قطع می‌کنند. سپس بافت‌ها دچار کمبود اکسیژن شده و باعث تغییر رنگ و درد پا می‌شوند.
در موارد جدی، سندرم انگشت آبی می‌تواند منجر به مرگ بافت، تجزیه و تشکیل قانقاریا شود که ممکن است نیاز به قطع انگشتان پا یا حتی کل پا داشته باشد.
علت اصلی لکه‌ها و گلوله‌های ریز کلسترول
علت به وجود آمدن لکه‌ها و گلوله‌های ریز کلسترول به احتمال زیاد آنوریسم و آترواسکلروز عروقی است که در قسمتهای بالای پاها متورم و یا سفت شده‌اند. هنگامی که قانقاریا رخ می‌دهد، اغلب به دنبال درمان جراحی برای این شرایط، مانند ترمیم آنوریسم آئورت هستند. این روش‌ها عروق را مختل می‌کنند که می‌تواند باعث شکسته شدن آمبولی شود.
علاوه بر قانقاریا، علائم دیگری نیز در پا وجود دارد که می‌تواند به بیماری قلبی-عروقی اشاره کند. تورم‌های قرمز برجسته که روی پاها (و همچنین دست‌ها) ظاهر می‌شود می‌تواند نشان دهنده نوعی عفونت قلبی به نام اندوکاردیت باکتریایی باشد. این بیماری‌ها می‌توانند بدون درد باشند. در این مورد ما آنها را ضایعات جین وی (Janeway lesions) یا زخمی که به آنها گره‌های اوسلر (Osler) گفته می‌شود، می‌نامیم.
علامت بابینسکی
انگشتان پا نیز می‌توانند مشکلات سیستم عصبی را نشان دهند. علامت بابینسکی یک آزمایش ساده است که شامل نوازش کف پا با ابزاری با انتهای صاف برای بررسی پاسخ انگشتان پا است. این رفلکس کف پا است. به طور معمول، هنگامی که این رفلکس ایجاد می‌شود، انگشتان پا باید به سمت پایین و کف پا خم شوند.
اگر انگشت شست پا به سمت بالا باشد و انگشتان کوچکتر به سمت بیرون باز شوند، این پاسخ «پلانتار بالارونده» است که به عنوان علامت بابینسکی نیز شناخته می‌شود. بابینسکی را از جوزف بابینسکی، متخصص مغز و اعصاب، که برای اولین بار آن را توصیف کرد، گرفته‌اند. یافتن این پاسخ در نوزادانی که سیستم عصبی آنها در حال رشد است و قادر به انجام تمام عملکردهای حرکتی بزرگسالان نیستند، طبیعی است.
اما در بزرگسالان، یافتن علامت بابینسکی داستان کاملاً متفاوتی دارد. معمولاً به این معنی است که سکته مغزی مدار طبیعی مغز را که پاها را کنترل می‌کند، مختل کرده است.
البته دامنه بیماری‌ها بسیار گسترده‌تر از موارد گفته شده است. دیابت، نارسایی کلیه و حتی اختلالات تیروئید می‌تواند روی پاها تأثیر بگذارند. بنابراین، پاها شاخص‌های مهمی در تعیین سلامتی ما هستند، بررسی‌های منظم از پاها ضروری است. در صورت مشاهده هر گونه درد، تغییر رنگ یا راش به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
برای مطالعه مقالات علمی دیگر بر روی اتاق خبر کلیک کنید.
